Παναγιώτου-Xατζηοδυσσέως Άντης

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Βιογραφικό

Ο Δρ Άντης Παναγιώτου-Xατζηοδυσσέως γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1947. Σπούδασε Αγγλική και Ελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παρακολούθησε επίσης μαθήματα Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Λομονόσωφ της Μόσχας. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακών τίτλων Μ.Α και Μ.Εd. στη Διδακτική της Αγγλικής ως ξένης γλώσσας από τα Πανεπιστήμια Ληντς (Leeds) της Αγγλίας και Κολούμπια (Columbia) των ΗΠΑ, αντίστοιχα, καθώς επίσης και PhD στην Επιστήμη της Μετάφρασης, με έμφαση στη μετάφραση της Κυπριακής ποίησης στα Αγγλικά, από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Εργάστηκε ως καθηγητής Αγγλικών στη Μέση Εκπαίδευση επί σειρά ετών, υπηρετώντας σε διάφορα σχολεία, τόσο από τη θέση του απλού καθηγητή όσο και του Βοηθού Διευθυντή. Αφυπηρέτησε από τη Δημόσια Εκπαιδευτική Υπηρεσία από τη θέση τού Επιθεωρητή Μέσης Εκπαίδευσης για τα Αγγλικά. Μετά την αφυπηρέτησή του εργάστηκε ως Επιστημονικός Συνεργάτης στο European University, Cyprus όπου δίδασκε Μεταφρασιολογία, Επιστήμη της Μετάφρασης και μεταφραστική πρακτική σε πτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Τώρα εργάζεται ως Αναπληρωτής Καθηγητής Αγγλικών και Ελληνικών για ξένους στο American College στη Λευκωσία.

Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στο χώρο της μετάφρασης της Κυπριακής Λογοτεχνίας από τα Ελληνικά στα Αγγλικά και από τα Αγγλικά στα Ελληνικά. Εργασίες του στον τομέα αυτό καθώς και μεταφράσεις του της Κυπριακής Λογοτεχνίας έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα έντυπα, όπως Πνευματική Κύπρος, Φιλολογική Κύπρος, Νέα Εποχή, PEN Literary Profiles, In Focus, καθώς και σε αυτοτελείς εκδόσεις.

Εργογραφία

Poems of Love and Sorrow/Ποιήματα Αγάπης και Οδύνης: Άντη Κανάκη (Μετάφραση από τα Ελληνικά στα Αγγλικά), Λευκωσία, 2004.

Στις Φλόγες του Κυβερνείου: Χριστόδουλου Γαλατόπουλου (Μετάφραση από το Αγγλικά στα Ελληνικά), Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία, 2011.

Η Ιστορία και οι Ιστορίες του Πατέρα μου, Εκδόσεις Literatura Et Artes, Λευκωσία, 2014.

Poems of Love and Sorrow/Ποιήματα Αγάπης και Οδύνης (Επαυξημένη Έκδοση): Άντη Κανάκη, Εκδόσεις Literatura Et Artes, Λευκωσία, 2018.

Ανθολογία Κυπριακής Ποίησης – Anthology of Cypriot Poetry, (Ανθολόγηση και επιμέλεια Α.Παναγ.) Εκδόσεις Literatura Et Artes, Λευκωσία, 2020.

A Study of English Translations of Greek Cypriot Poetry, Lambert Academic Publishing, Ηνωμένο Βασίλειο, 2022.

Antis book1
Antis book2
antis book3

Δείγματα Γραφής

Πλημμύρες – κατάρα ή ευλογία

Οι δεήσεις, μετά από τις πολύμηνες περιόδους ανομβρίας, φαίνεται ότι τελικά εισακούστηκαν. Την επομένη κιόλας άρχισε να βρέχει ασταμάτητα. Στην αρχή έδειχναν όλοι ευχαριστημένοι, γεωργοί, παραγωγοί και μη. Ωστόσο, η παρατεταμένη βροχόπτωση άρχισε να δημιουργεί προβλήματα. Γέμισαν οι αγροί νερά· γέμισαν οι δρόμοι. Άρχισαν να κατεβαίνουν οι χείμαρροι και σύντομα να υπερχειλίζουν. Τυχεροί ήταν όσων τα σπίτια βρίσκονταν σε περιοχές με ψηλότερο υψόμετρο από τους χειμάρρους και φυσικά άτυχοι όσων τα σπίτια βρίσκονταν στο επίπεδο των χειμάρρων ή πιο χαμηλά, όπως για παράδειγμα η περιοχή με την ονομασία Καζάζης στην Πάνω Λακατάμια, όπου βρισκόταν και το σπίτι της Ελεγκούς του Χατζηοδυσσέα. Εκεί τα νερά έμπαιναν από τη μια πλευρά των σπιτιών και έβγαιναν από την άλλη. Οι κάτοικοι των σπιτιών έτρεχαν απ’ εδώ και από ’κει για να περισώσουν ό,τι μπορούσαν, πρώτα απ’ όλα βέβαια τα παιδιά. Τα μετάφεραν τρία, τέσσερα σπίτια πιο πάνω, όπου θα έμεναν τρεις, τέσσερις μέρες, μέχρι να σταματήσουν οι βροχές, να υποχωρήσουν τα πλημμυρισμένα νερά και να στεγνώσουν λίγο τα σπίτια.

Στο προσωρινό σπίτι, έβαλαν τα παιδιά να κοιμηθούν στο κελλάρι, ανάμεσα στα εργαλεία, τα δοχεία, τους τενεκέδες, τους κουβάδες κ.λπ.. Τι δυστυχία! Ωστόσο, για τα παιδιά ήταν ένα νέο σπίτι, ένα νέο περιβάλλον. Εκεί μέσα στο κελλάρι υπήρχαν πολλά πράγματα να δουν και να περιεργαστούν. Δεν έχασαν λεπτό. Άρχισαν την εξερεύνηση. Και εκεί που εξερευνούσαν, ανοίγουν ένα μεγάλο τενεκεδένιο δοχείο και τι να δουν· ήταν γεμάτο μέχρι το χείλος χαλλούμια^[1]! Χωρίς να χάσουν δευτερόλεπτο, όρμησαν και οι τέσσερις, πήραν από ένα χαλλούμι κι άρχισαν να το τρώνε χορταστικά. Τι ευτυχία! Πότε είχαν φάει χαλλούμι για τελευταία φορά δεν θυμούνταν! Τη νύχτα που έπεσαν να κοιμηθούν όλοι ανεξαίρετα έκαναν την προσευχή τους και παρεκάλεσαν τον Θεό να συνεχίσει τις πλημμύρες για πολλές-πολλές μέρες ακόμα.

[Από το βιβλίο Η Ιστορία και οι Ιστορίες του Πατέρα μου, Literatura et Artes, Λευκωσία, 2014]

^[1] χαλλούμι(ν) [Αραβ. Khallum, Τουρκ. hellim ] = είδος Κυπριακού λευκού και πολύ αλατισμένου τυριού.

Μετά παρρησίας ή κατ’ ιδίαν

Ένα απόγευμα του Σαββάτου η γιαγιά η Φροσκού, δίνει στον εγγονό της Παναγιώτη εξήντα ππαράδες^[1] και το μνημονοχάρτι, και του λέει να πάει στην εκκλησία και να τα δώσει στον παπά, για να μνημονεύσει τους πεθαμένους της. Ο Παναγιώτης πηγαίνει στην εκκλησία, δίνει στον παπά το μνημονοχάρτι και πριν προλάβει να του δώσει τους εξήντα παράδες, τον ρωτά ο παπάς:

«Μετά παρρησίας, γιε μου, ή κατ’ ιδίαν;».

«Είντα πράμαν δάσκαλε;».

«Θέλεις, γιε μου, να μνημονεύσω μετά παρρησίας, ή κατ’ ιδίαν;».

«Εν ^[2](η)ξέρω, δάσκαλε. Εν μου είπεν η στετέ^[3] μου».

«Αν έν’ μετά παρρησίας, γιε μου, στέκουμαι μπροστά που το Ιερόν, μνημονεύκω που^[4] το μνημονοχάρτιν τζ̌ι ακούσιν ούλλοι μες την εκκλησ̌ιάν. Τούτον κάμνει εξήντα ππαράδες. Όμως, μπορώ να μνημονεύσω τζ̌αι κατ’ ιδίαν, δηλαδή, μέσα στο Ιερόν, στην Αγίαν Τράπεζαν, αλλά ο κόσμος εν θα το ακούσει τίποτε. Τούτον κάμνει έναν γρόσιν. Ποιον που τα δκυο θέλεις;».

«Μες στο Ιερόν εν ακούει ο Θεός, δάσκαλε;».

«Ακούει, γιε μου, καλό εν ακούει».

«Ε! Τότε κατ’ ιδίαν, δάσκαλε!».

Δίνει στον παπά το ένα γρόσι και φεύγει. Φεύγοντας από την εκκλησία, σκεφτόταν ότι ο παπάς, σαν ευσεβής και τίμιος Χριστιανός που ήταν, θα έκανε το καθήκον του στο ακέραιο και θα μνημόνευε μέσα στο Ιερό. Σκεφτόταν επίσης ότι το τρισάγιο μέσα στο Ιερό ήταν ακόμα καλύτερο, γιατί εκεί μέσα ο παπάς βρισκόταν πιο κοντά στον Θεό. Ωστόσο, το πιο σημαντικό απ’ όλα ήταν ότι του έμειναν και είκοσι ολάκεροι ππαράδες στο χέρι, ολάκερο μισό γρόσι.

Μεγάλη υπόθεση!

[Από το βιβλίο Η Ιστορία και οι Ιστορίες του Πατέρα μου, Literatura et Artes, Λευκωσία, 201

^[1] 60 ππαράδες (παράδες) ισοδυναμούσαν με 1½ γρόσι (1 γρόσι είχε 40 ππαράδες).

^[2] Ευφωνικό /ι/. Ρήματα ή και άλλες λέξεις παίρνουν ένα ευφωνικό /ι/ στην αρχή τους, όταν η προηγούμενη λέξη τελειώνει σε -ν. Μερικοί συγγραφείς γράφουν το ευφωνικό /ι/ με «ι» (γιώτα) άλλοι με «η» (ήττα). Μερικοί συγγραφείς το προσθέτουν στην αρχή του ρήματος ή της λέξης, άλλοι παρεμβάλλουν μια παύλα μεταξύ ευφωνικού /ι/ και ρήματος, άλλοι το βάζουν σε παρένθεση, που είναι και η δική μου επιλογή.

^[3] στετέ [Τουρκ. dede] = γιαγιά.

^[4] που = από.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ -1-

Στην Όλια

Η αλήθεια είσαι εσύ

όταν γυρνάς απ’ τη δουλειά

κουρασμένη

με τσαλακωμένο το φουστάνι

με το χαμόγελο

και τ’ αλμυρό φιλί.

Η αλήθεια είναι το ψωμί

που κόβεις στο τραπέζι

η κουβέντα που θα πεις

το φιλί που θα σου δώσει

το μικρό σου παιδί.

Η αλήθεια είν’ η λάμψη της ψυχής

που βγαίνει από τα μάτια σου

στις απαλάμες σου χορεύει

και πετιέται για να φτάσει

το πιο ψηλό αστέρι.

Μην τις κοιτάς εκείνες

τις αργόσχολες

φανταχτερές κυρίες.

Οι πολύχρωμες εκλάμψεις τους

είναι απ’ τη στολή παραλλαγής

που κρύβει την παγωμένη τους ψυχή.

Αναδρομική Αντανάκλαση, 1985

(Retrospective Reflection,1985)

[Από το βιβλίο Ποιήματα Αγάπης και Οδύνης-Poems of Love and Sorrow, Άντης Κανάκης, Literatura et Artes, Λευκωσία, 2018]
ANDIS KANAKIS

THE TRUTH -1

For Olya

The truth is you

when you come back from work

tired

with your dress creased

with your smile

with your briny kiss.

The truth is the bread

you cut at the table,

the small talk you make

the kiss given to you

by your little child

The truth is the sparkle of your soul

which comes out through your eyes

dances on your palms

and jumps up to reach

the highest star.

Don’t pay attention to those

idle

groomed ladies.

Their multi-coloured brilliancy

comes from their camouflaged uniforms

that hide their frigid souls.

Αναδρομική Αντανάκλαση, 1985

(Retrospective Reflection,1985)

[Από το βιβλίο Ποιήματα Αγάπης και Οδύνης-Poems of Love and Sorrow, Άντης Κανάκης, (Αγγλική Μετάφραση: Άντης Παναγιώτου-Χατζηοδυσσέως), Literatura et Artes, Λευκωσία, 2018]

ΕΡΩΣ - ΠΤΕΡΩΣ

ΙΩΣΗΦ Σ. ΙΩΣΗΦΙΔΗΣ

Στο Κούριο εισέβαλε o σεισμός

Στον έρωτα εμείς οι δυο δοσμένοι*.

Μας κοίμισε ένας κίονας φονικός

Απόντες, μα παρόντες λυτρωμένοι.

Ιδού, οι δυο αγκάλες μια, στο φως.

Κάτω απ’ το πάτωμα, τα δυο κορμιά

Μας θάψαν, και μια πέτρα της εστίας*

Πάνω στα στήθη βάλαν για σποριά

Βλαστούμε δέντρο της Χοιροκοιτίας.

Ιδού, οι δυο αγκάλες μια αγκαλιά.

Ο στίχος ρίζα που περνά το χώμα,

Χυμός στου φύλλου την ψυχή, το σώμα

Ψηλά για οξυγόνο, νέφος, να η βροχή

Αγάπη ο πτέρως κάτω, άνω κι εσαεί*.

Διαδρομή Γ, 2007

(Course C, 2007)

Στο σεισμόπληκτο αρχαίο Κούριο οι ανασκασκαφές έφεραν στο φως έναν άνδρα αγκαλιασμένο με μια γυναίκα. Καταπλακώθηκαν από μια κολώνα κατά τη διάρκεια κάποιου σεισμού.

Στο Νεολιθικό Συνοικισμό της Χοιροκοιτίας έθαβαν τους νεκρούς τους (συχνά ανά ζεύγη) κάτω από το πάτωμα του σπιτιού τους. Τους απέθεταν μια μεγάλη πέτρα στο στήθος, για να παραμένουν ενωμένοι και να μη φεύγουν.

Έρως/ Πτέρως, συνοδός της Αφροδίτης. Φτερουγίζει πάνω κάτω. Η κίνηση μοιάζει με τη διπλή φύση του μικρού θεού, κάτω του γήινου και άνω του ουράνιου.

[Από το βιβλίο Ανθολογία Κυπριακής Ποίησης-Anthology of Cypriot Poetry, Ανθολόγηση, Επιμέλεια και Μετάφραση: Άντης Παναγιώτου-Χατζηοδυσσέως), Literatura et Artes, Λευκωσία, 2020]
IOSIF S.IOSIFIDIS

CUPID

The earth of Curium quaked amid

As we indulged in a love, then slipped

A deadly pillar that put us to sleep

Absent, still present and now redeemed.

Look! In the light, two embraces now one, indeed!

Here, in Choirokoitia, both buried as one

Under the floor of our house, woman and man,

With a boulder on our chests the burial was done

A seed, from which we grow to become a plant.

Look! Two embraces became one, under the sun!

The verse, is a root spreading through the soil,

Offering to leaves the juice of love, for body and soul,

Up flying oxygen, upwards in clouds then down as rain,

Up and down on Cupid’s very wings, again and again.

Translated by Andis Panayiotou-Hadjiodysseos

Notes:

1. Excavations in the ancient city of Curium in Cyprus revealed a man and a woman embracing each other; they were crashed by a pillar during an earthquake.

2. In the Neolithic settlement of Choirokoitia in Cyprus inhabitants used to bury their dead ones (frequently in pairs) under the floor of their houses, placing a boulder on their chests, to prevent them to leave their house.

3. Eros or Pteros (Winged Eros-Cupid) Aphrodite’s escort flying up and down, the motion resembling the double ‘nature’ of the little God, the one on earth, and the other on heaven.

[Από το βιβλίο Ανθολογία Κυπριακής Ποίησης-Anthology of Cypriot Poetry, Ανθολόγηση, Επιμέλεια και Μετάφραση: Άντης Παναγιώτου-Χατζηοδυσσέως), Literatura et Artes, Λευκωσία, 2020]